Buren naar aardgasvrij!

Warmteplan 2024-2026
Op 15 oktober 2024 stelde de raad het warmteplan voor 2024 – 2026 vast. Voor het opstellen van het plan is een technisch onderzoek uitgevoerd. De gemeente Buren is daarbij opgedeeld in 39 gebieden. Dit noemen we kavels. Per kavel is gekeken naar de warmtevraag en welke alternatieven voor aardgas het meest kansrijk zijn. Klik hier en bekijk het warmteplan.

Warmtekaart met mogelijkheden per buurt
U kunt in deze kaart opzoeken wat we tot nu toe weten over uw wijk en wat u daarin van ons mag verwachten. U kunt klikken op de kern waarin u woont of bovenaan bij ‘zoek’ uw adres invullen. Klik op ‘detailinformatie’ voor meer informatie.

Wat is het vervolg?
We gaan de verdere mogelijkheden onderzoeken. De komende tijd werken we toe naar concretere wijkaanpakken en uitvoeringsplannen. U kunt meedenken via inwonersgroepen. Meld u aan via duurzaamheid@buren.nl. In 2026 gaan we aan de slag met een actualisatie van het warmteplan. Daarmee spelen we in op nieuwe ontwikkelingen. Als gemeente informeren we u welke stappen we de komende jaren zetten. Klik hier om aan te melden voor de nieuwsbrief duurzaam buren.

Wat vooraf ging: Warmteplan 2022-2024
Voor het opstellen van dit eerste warmteplan vroegen we u via inwonersrondes op welke manier u betrokken wilt worden bij het ‘anders verwarmen’. De suggesties en ideeën uit deze inwonersrondes leverden een waardevolle bijdrage aan de eerste Burense aanpak voor de warmtetransitie. De belangrijkste punten uit het eerste warmteplan:
1. De eerste stap naar aardgasvrij: energie besparen en isoleren.
2. Het onderzoeken van mogelijkheden in Lingemeer en Maurik samen met inwonersgroepen.
3. Het opstarten van een gemeentebrede klankbordgroep. Aanmelden kan via duurzaamheid@buren.nl.
4. Ruimte voor lokale initiatieven. De gemeente kijkt per initiatief hoe zij deze kan ondersteunen.

Er zijn nog veel vragen over de alternatieven voor aardgas en de bijbehorende technieken. Toch kunt u zelf al stappen zetten.

Energie besparen en isoleren
Een betere isolatie van uw woning is altijd een goede keuze. Dat geldt ook voor het overstappen op elektrisch koken. Beide maatregelen staan los van de vraag hoe we onze woningen in de toekomst gaan verwarmen en leiden dus nooit tot hogere kosten achteraf. Sterker nog, ze leveren nu al een besparing op.

Hulp en advies
Het Energieloket (0345-504012) en eCoBuren (0344 – 846 281) denken graag met u mee. Voor vragen over vergunningen, bodeminformatie en bodemonderzoek kunt u contact opnemen met Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) (0344 579 314).

Een eigen initiatief opstarten
Initiatieven van groepen inwoners in een kern of wijk juichen we toe. Neem contact op met duurzaamheid@buren.nl voor de mogelijkheden. Dan kijken we wat we voor elkaar kunnen betekenen.

Subsidies en financieringsmogelijkheden
Wilt u isoleren, overstappen naar elektrisch koken of een warmtepomp installeren? Op onze website vindt u meer informatie over duurzame subsidies en financieringsmogelijkheden. Er zijn mogelijkheden voor woningeigenaren, huurders, ondernemers, VvE’s en non-profitorganisaties.

Sinds het voorjaar van 2022 zijn een aantal bevlogen buurtbewoners bezig geweest om samen en voor de kern Lingemeer te onderzoeken wat de beste warmteoplossing voor Lingemeer is. De aanleiding om een adviesgroep te vormen was een oproep van de gemeente. In de visie “De Warmtetransitie Buren 2022-2024” werd namelijk gesignaleerd dat o.a. vanwege de ligging aan het water en (uniforme) bebouwing in Lingemeer er mogelijk een kans was om uit dat water warmte te halen voor collectief gebruik. Er is door de adviesgroep gewerkt aan het verkennen van diverse warmteoplossingen. In het voorjaar van 2023 is een lange lijst aan optionele oplossingen voorgedragen aan het onderzoeksbureau De WarmteTransitieMakers. Op die manier is er ruimte geweest voor de adviesgroep om eigen invulling te geven aan het onderzoek. Er is door de adviesgroep met een enquête ook gevraagd naar de mening van buurtbewoners. Het onafhankelijk onderzoeksbureau heeft de bewoners van Lingemeer op 20 november 2023 meegenomen in hun bevindingen tijdens de tweede bewonersavond

Het bleek dat de kosten en de CO2 uitstoot van een warmtenet op basis van aquathermie in Lingemeer dusdanig hoog zijn dat de warmtepomp de meest logische keuze is. Deze uitkomst heeft duidelijkheid gegeven over de kans die in voornoemde warmtevisie is gezien. De warmtepomp met zijn hoge energie-efficientie is de beste warmteoplossing voor Lingemeer. De leden van de adviesgroep hebben de conclusie omarmd in hun zoektocht rondom warmte. Zij hebben het afgelopen anderhalf jaar hun kennis en ervaring ingezet en zich verantwoordelijk getoond voor het project in nauwe samenwerking met de gemeente. Het doel van het project, een voorkeursoplossing aanwijzen, is gelukt.

Meer informatie www.duurzaamlingemeer.nl.

In het ‘warmteplan 2022-2024’ is opgenomen dat Maurik als kern kansrijk is voor een collectief warmtenet. Dit vanwege de aanwezigheid van een grote watermassa. Uit een quick scan en grove technische en economische analyse uitgevoerd door Royal HaskoningDHV en een verkennende rapportage van het Expertteam Warmte Gelderland blijkt dat er potentie is in Maurik voor een collectief warmtenet en deze oplossing beter scoort dan de individuele oplossing.

Naar aanleiding van een oproep door de gemeente aan alle inwoners van Maurik per brievenbus en een “warmtewandeling” is in de tweede helft van 2023 een bewonersgroep gevormd. De bewonersgroep heeft in meerdere bijeenkomsten verbinding met elkaar en de gemeente gezocht. Er is constructief meegedacht over het warmtevraagstuk en uitgangspunten zijn gevormd. De bewonersgroep staat positief tegenover onderzoek en wil mede invulling geven aan dit onderzoek. Aan een onafhankelijk onderzoeksbureau is daarom in het voorjaar van 2024 opdracht gegeven om de haalbaarheid van een collectief warmtenet te bekijken. Dit verdiepende onderzoek geeft duidelijkheid of deze warmteoplossing echt passend is in Maurik. Er wordt ook geïdentificeerd wat de mogelijkheden zijn om het elektriciteitsnet niet verder te belasten bij een warmtenet. De betrokken bewoners hebben inspraak gehad bij het opstellen van de onderzoeksvraag en het plan van aanpak.

Wilt u, als inwoner van Maurik, deelnemen aan de werkgroep. Stuur dan een mail naar duurzaamheid@buren.nl.

Meer informatie vindt u op www.buren.nl/maurikaardgasvrij.

Waar halen we straks onze warmte vandaan? Om de warmtetransitie te kunnen realiseren zijn alternatieven voor aardgas nodig. In onze zoektocht naar andere mogelijkheden voor aardgas maken we onderscheid tussen collectieve en individuele oplossingen. Ook kijken we naar verschillende technieken.

Collectieve warmte

Bij collectieve oplossingen zijn meerdere woningen op dezelfde warmtebron aangesloten. Daarbij wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld warmte uit de aarde (geothermie), uit water (aquathermie), restwarmte van industrie of van brandstoffen als groen gas. Deze bronnen leveren warmte van voldoende temperatuur om de woningen direct via een warmte- of gasnet te verwarmen. Lees hier meer over de verschillende technieken en warmtebronnen. Collectieve oplossingen zijn vaak pas de moeite waard als er heel veel woningen dicht bij elkaar staan. Voorwaarde is vaak wel dat de woning goed geïsoleerd is.

Individuele warmte

Bij individuele oplossingen kijkt u zelf voor uw woning naar het beste alternatief voor aardgas. Dat kan een warmtepomp zijn, waarbij warmte bijvoorbeeld uit de lucht of de bodem wordt gehaald. Een goed geïsoleerde woning is daarbij van groot belang. Is (nog) beter isoleren uit financieel of technisch oogpunt geen optie? Dan is een hybride warmtepomp als tussenstap het overwegen waard. Bij deze oplossing helpt (duurzaam) gas het systeem om op de piekmomenten voldoende warmte te leveren.

Minder overlast door slim stoken

Het stoken van uw houtkachel of open haard zorgt voor warmte en gezelligheid. Toch kunnen uw buren er last van hebben. Bij het verbranden van hout komen er schadelijke stoffen in de lucht, zoals fijnstof. Een slechte luchtkwaliteit is ongezond voor mensen en slecht voor het milieu. Hoe schoner u stookt, hoe minder ongezonde stoffen er in de buitenlucht en in uw woning komen. Voor meer informatie kijk op de pagina ‘Houtstook’.

Duidelijk is dat duurzame warmte verder moet groeien en het gebruik van aardgas in woningen op termijn vervangen zal worden door alternatieven, op dezelfde wijze als aardgas in het verleden kolencentrales heeft vervangen. Dit alles om klimaatverandering tegen te gaan en onze broeikasgasemissies te reduceren.

Hieronder de meest gestelde vragen over dit onderwerp en de antwoorden daarop (Q&A).

Waarom moeten we van het aardgas af in onze woningen?
Aardgas is een fossiele brandstof. Bij verbranding van aardgas komt CO2 (een broeikasgas) in de lucht. De uitstoot van broeikasgassen zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde snel stijgt. Deze opwarming zorgt voor veranderingen in het klimaat, met gevolgen voor ons dagelijkse leven en de natuur. Stoppen met het gebruik van aardgas zal een flinke afname van de uitstoot van CO2 in ons land betekenen. En hoe minder CO2 in de lucht, hoe beter dat is voor het klimaat. Het is daarom van belang om over te stappen op een andere manier van verwarmen van onze woningen dan met aardgas.

Waarom is aardgasvrij koken en douchen niet genoeg?
Voor het verwarmen van onze woningen gebruiken we maar liefst drie keer zoveel aardgas dan voor koken en warm water. Overstappen op anders koken en water anders verwarmen is dus niet genoeg! Om minder CO2 uit te stoten en klimaatverandering tegen te gaan zullen we onze woningen anders moeten gaan verwarmen.   

Wanneer moeten de woningen in Nederland aardgas vrij zijn?
In 2050 moeten nagenoeg alle gebouwen van het gas af zijn in Nederland. Dit is de opgave voor de gebouwde omgeving (woningen en andere gebouwen) die voortvloeit uit het klimaatakkoord. De doelstelling uit het klimaatakkoord is om in 2030 al 49 % minder CO2 uit te stoten. De opgave om zo snel mogelijk van het gas af te gaan draagt bij aan het behalen van deze doelstelling.

Hoeveel woningen gaan er van het aardgas af tot en met 2030?
Landelijk zullen 1,5 miljoen van de woningen in 2030 verduurzaamd moeten zijn. Elke gemeente draagt bij aan het realiseren van dit aantal aardgasvrije woningen. De gemeenten hebben daarvoor een visie moeten opstellen. De visie van de gemeente Buren: De Warmtetransitie Buren 2022-2024 geeft geen aantal weer voor de woningen die aardgasvrij worden tot en met 2030 maar geeft wel een aanpak.

Waarom stappen we niet pas over 10-20 jaar over op alternatieven voor aardgas?
Het tijdpad tot 2050 lijkt lang. Maar dat is het niet, want de opgave is enorm: het gaat om 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen met een gasaansluiting. We zullen dan ook nu moeten beginnen om de klimaatdoelen te halen. Als we langer wachter is er minder tijd om woningen te verduurzamen en ontstaan er (nog meer) uitvoeringsproblemen.

Waarom wachten we niet op innovaties als waterstof en duurzaam gas?
Op dit moment zijn deze alternatieven niet beschikbaar om op grote schaal te worden toegepast voor woningen en andere gebouwen. Dit zijn schaarse alternatieven, die als eerste ingezet gaan worden in de industrie vanwege de hoge temperatuur die daar nodig is. Bovendien zijn deze alternatieven relatief duur en is, in het geval van de energiedrager waterstof, veel elektriciteit nodig voor de productie. Daarbij leidt wachten tot uitstel en daarom moeten we kijken naar alternatieven die nu beschikbaar zijn.

Moet ik wachten op de gemeente om mijn woning van het gas af te halen?
Nee. Als je een koopwoning hebt, staat het je vrij om je woning te verduurzamen en dus ook om je woning aardgas vrij te maken op het moment dat het jou uitkomt. Een logisch moment om over te stappen kan zijn bij de vervanging van de CV installatie, een verhuizing, verbouwing of renovatie. Maar gelet op de klimaatproblematiek en de urgentie om CO2 te verminderen is overstappen naar aardgasvrij altijd een goed idee.

Kan ik verplicht worden om van het gas af te gaan?
Nee, op dit moment is meewerken aan een alternatieve warmteoplossingen nog geheel vrijwillig. Het kan zijn dat dit op termijn gaan veranderen. Dan kan het zo zijn dat, als er een goed alternatief is, woningen die niet mee willen doen aan bijvoorbeeld het aangeboden warmtenet in de wijk van het gas mogen worden afgesloten. Hiervoor moet wel eerst nog een Wet worden aangenomen. Met deze ontwikkeling kunt u er belang bij hebben mee te denken om zo invloed uit te oefenen op de keuzes in uw omgeving als de gemeente uw kern benaderd. De gemeente staat ook open voor eigen initiatieven van groepen inwoners. De gemeente kan hierbij ondersteuning bieden.

Hoe zit dat met isoleren? Moet dat echt eerst?
Isoleren is nodig om het meeste rendement uit de alternatieve warmteoplossing te halen. Kiezen voor een warmteoplossing als de woning niet goed geïsoleerd is zal ervoor zorgen dat er warmte ontsnapt uit de woning. Dan is er meer warmte nodig en is er sprake van veel energieverlies. Het zal dan langer duren voordat de kosten van de alternatieve warmteoplossing zijn terugverdiend. Het besparen van energie door goede isolatie is dan ook een goed idee. Het bespaart ook direct geld op de energierekening als nog niet voor anders verwarmen is gekozen.

Waarom moeten we in Nederland stoppen met aardgas als er in andere landen veel meer CO2 wordt uitgestoten?
Ook grote vervuilers als China, de Verenigde Staten en India staan voor een grote opgave om hun aardgas gebruik en CO2 uitstoot te verminderen. De opgave waar ieder land voor staat wordt overal anders uitgevoerd en heeft overal een andere uitwerking. Geen enkel land is dus met elkaar te vergelijken. Kijken naar andere landen (anders dan om te leren van maatregelen die een positief effect hebben om klimaatverandering tegen te gaan) heeft ook niet zo veel zin. We hebben allemaal onze eigen verantwoordelijkheid. En allemaal hetzelfde doel: klimaat/CO2 neutraal zijn in 2050!

In Duitsland wordt het gebruik van aardgas juist gestimuleerd, waarom moet ik dan toch van het aardgas af?
In Duitsland worden een groot deel van de woningen nog verwarmd met gebruik van olie. Dit in tegenstelling tot Nederland waar de woningen gebruik maken van aardgas om te verwarmen. Het gebruik van oude olieketels is nog veel vervuilender dan het hebben van een aardgasaansluiting. Omdat Duitsland zo snel mogelijk van deze olieketels af wil zijn er keuzes gemaakt. Zo heeft vervanging van deze ketels prioriteit gekregen ten opzichte van het gebruik van aardgas. Dit is logisch gezien de hoge mate van vervuiling uit olieketels en de hoeveelheid woningen in Duitsland die met olie verwarmen. Het tijdelijk stimuleren van aardgas is dus een tussenstap die snel veel kan opleveren. In Nederland hebben we een andere uitgangspositie en hoeven we deze tussenstap, gelukkig, niet te zetten.

Is biomassa omstreden voor de gemeente Buren?
Nee, het gebruik van reststromen (bv GFT-afval en snoei-afval) voor warmteopwekking is een goed idee als het een fossiele brandstof vervangt en er geen betere toepassingen voor zijn. De gemeente wil op termijn onderzoeken wat biomassa (op verantwoorde wijze) kan betekenen als warmteoplossing.

Staat uw vraag er niet bij? Mail dan naar duurzaamheid@buren.nl